Κυριακή, Μαρτίου 06, 2011

Νομοσχέδιο για την εχθροπάθεια: Μήπως προλείανση εδάφους…; (Μέρος Α')


Το θέμα με το οποίο επιχειρώ να καταπιαστώ στη σημερινή μου ιστογραφή δεν είναι εύκολο, από πολλές απόψεις, όπως θα διαπιστώσετε. Και λέω «επιχειρώ να καταπιαστώ», γιατί αρχίζω μεν, αλλά δεν ξέρω πού θα καταλήξω. Ίσως πριν ολοκληρωθεί τη στείλω τελικά στον κάδο ανακύκλωσης. Διαφορετικά, αν ευτυχήσει να δει το φως της δημοσιότητας, ας συνοδεύεται μ' αυτόν τον πρόλογο, για να δηλώνει την αβεβαιότητά μου ή, ακόμη, το άγχος μου στο ξεκίνημα για το αποτέλεσμα. Αλλά ας αρχίσω, διότι —σας προειδοποιώ— προμηνύεται σεντόνι, επομένως ας μην το μακραίνω άσκοπα κι άλλο.

Γενεσιουργός αιτία για την ιστογραφή αυτή υπήρξε το νομοσχέδιο «για την καταπολέμηση ορισμένων μορφών και εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας μέσω του Ποινικού Δικαίου», το οποίο ήταν αναρτημένο από το Υπουργείο Δικαιοσύνης για διαβούλευση επί ένα δεκαήμερο, έως τις 3 Μαρτίου, στον ιστότοπο opengov.gr (ξέρετε, σ' αυτόν τον ιστότοπο όπου έχουν αναρτηθεί κατά καιρούς για διαβούλευση μνημόνια με τρόικες, πρωτόκολλα συνεργασίας με Τουρκία κι άλλα τέτοια). Το περιεχόμενο, αλλά και ό,τι σηματοδοτεί το εν λόγω νομοσχέδιο, θα είναι το κεντρικό αντικείμενο του άρθρου. Ωστόσο δεν θα αποφύγω τον πειρασμό και για έναν σύντομο σχολιασμό γλωσσικό με αφορμή τη λέξη «εχθροπάθεια» που εισάγει(;) το νομοσχέδιο.

Σκόπιμο είναι, πριν προχωρήσω, να παραθέσω τα κρίσιμα ή επίμαχα σημεία του νομοσχεδίου, προκειμένου να έχουμε προ οφθαλμών το αντικείμενο της συζήτησης (για πρακτικούς λόγους δεν δίνω δεσμό [λινκ], ο οποίος εξάλλου ύστερα από λίγο καιρό δεν θα ισχύει, ενώ η ιστογραφή μου προορίζεται να επιβιώσει στο διηνεκές!):

  • Στο άρθρο 2 δίνεται η έννοια του όρου εχθροπάθεια: «ο όρος “εχθροπάθεια” θα πρέπει να νοηθεί ως αναφερόμενος τόσο στην καλλιέργεια όσο και στην εξωτερίκευση αισθημάτων μίσους και αντιπαλότητας».
  • Στο άρθρο 3 αναγράφεται: «1. Όποιος από πρόθεση, δημόσια προφορικά ή διά του τύπου ή μέσω του διαδικτύου ή με οποιοδήποτε άλλο μέσο ή τρόπο, προκαλεί ή διεγείρει σε βιαιοπραγίες ή εχθροπάθεια κατά ομάδας ή προσώπου, που προσδιορίζονται με βάση τη φυλή, το χρώμα, τη θρησκεία, την εθνική ή εθνοτική καταγωγή, το γενετήσιο προσανατολισμό, ή κατά πραγμάτων που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά από τις παραπάνω ομάδες ή πρόσωπα, κατά τρόπο που μπορεί να εκθέσει σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη, τιμωρείται με…»
  • Στο άρθρο 4, τέλος, αναφέρεται: «1. Όποιος δημόσια προφορικά ή διά του τύπου ή μέσω του διαδικτύου ή με οποιοδήποτε άλλο μέσο ή τρόπο, εγκωμιάζει ή αρνείται ή εκμηδενίζει τη σημασία εγκλημάτων γενοκτονίας, εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και εγκλημάτων πολέμου, όπως ορίζονται στα άρθρα 6, 7 και 8 του Καταστατικού του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου ή των εγκλημάτων που ορίζονται στο άρθρο 6 του Καταστατικού του Διεθνούς Στρατοδικείου που προσαρτάται στη Συμφωνία του Λονδίνου της 8ης Αυγούστου 1945 και η πράξη αυτή στρέφεται κατά ομάδας προσώπων που προσδιορίζεται με βάση τη φυλή, το χρώμα, τη θρησκεία, την εθνική ή εθνοτική καταγωγή ή το γενετήσιο προσανατολισμό κατά τρόπο που μπορεί να προκαλέσει ή διεγείρει σε βιαιοπραγίες ή εχθροπάθεια κατά μιας τέτοιας ομάδας ή μέλους της τιμωρείται με…»

Στον ιστότοπο opengov.gr στο πλαίσιο της λεγόμενης διαβούλευσης διατυπώθηκαν πλήθος σχόλια. Από μια πρόχειρη ματιά, διαπίστωσα ότι τα περισσότερα είναι εμπαθείς κραυγές (γι' αυτό αρκετά γραμμένα σε μεγαλογράμματη γραφή), αλλά υπάρχουν και τεκμηριωμένες απόψεις (δεν αναφέρομαι στην ορθότητά τους ή το εύστοχο των επισημάνσεών τους ως προς την ουσία του νομοσχεδίου). Δεν είχα ούτε τον χρόνο ούτε την υπομονή να διεξέλθω τον μακρύ κατάλογο, ώστε να σταχυολογήσω κάποιες, αν υπάρχουν, που να συμφωνούν με τη δική μου οπτική. Όμως με καλύπτει σχεδόν απόλυτα το εμπνευσμένο άρθρο του Νίκου Μπογιόπουλου με τίτλο «Θα νομοθετήσουν και το “Το Τέλος της Ιστορίας”;», δημοσιευμένο στον «Ριζοσπάστη» της 1ης Μαρτίου, στη στήλη του «Ημεροδρόμος», το οποίο παραθέτω στη συνέχεια (αυτό το «σχεδόν απόλυτα» θα το εξηγήσω στη συνέχεια):

Θα νομοθετήσουν και «Το Τέλος της Ιστορίας»;

Ο Πλάτωνας οραματιζόταν μια Πολιτεία όπου οι μύθοι θα τύγχαναν της απόλυτης έγκρισης των Αρχόντων. Εκείνοι θα αποφάσιζαν ποιοι από αυτούς θα διδάσκονταν στα παιδιά:
«Και τους μύθους που εγκρίνουμε —έλεγε ο Πλάτωνας— θα υποχρεώσουμε τις παραμάνες και τις μητέρες να τους διηγούνται στα παιδιά και να πλάθουν μ' αυτούς τις ψυχές τους πολύ περισσότερο παρ' ότι τα σώματά τους με τα χέρια τους».
Ευτυχώς η άποψή του δεν πέρασε…
***
Το 1894 στο ρωσικό αστικό κώδικα υπήρχε ένα άρθρο που αναφερόταν στη διάπλαση των παίδων και έλεγε:
«Κατά την ανατροφή στο σπίτι οι γονείς πρέπει να προσπαθούν να διαμορφώσουν το ήθος τους (σ.σ.: των παιδιών) σύμφωνα με τις απόψεις της κυβέρνησης».
Η τύχη της κυβέρνησης του τσάρου είναι γνωστή…
***
Στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, με τον τίτλο «Για την καταπολέμηση ορισμένων μορφών και εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας μέσω του Ποινικού Δικαίου», στο άρθρο 4, αναφέρεται:
«Οποιος δημόσια προφορικά ή διά του Τύπου ή μέσω του διαδικτύου ή με οποιοδήποτε άλλο μέσο ή τρόπο, εγκωμιάζει ή αρνείται ή εκμηδενίζει τη σημασία εγκλημάτων γενοκτονίας, εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και εγκλημάτων πολέμου […] τιμωρείται με φυλάκιση έως δύο (2) έτη και χρηματική ποινή χιλίων έως τριών χιλιάδων (1.000—3.000) ευρώ».
Το νομοσχέδιο βρίσκεται ήδη στο στάδιο της «διαβούλευσης»…
***
Εν έτει 2011, λοιπόν, οι «Αρχοντες» φαίνεται να αποδέχονται τον ρόλο που τους είχε απονείμει ο Πλάτωνας…
Η Ελλάδα δείχνει να εντάσσεται στον αστερισμό του «τσαρισμού» της μοναδικής σκέψης…
Ηδη σε ευρωενωσιακό επίπεδο οι συμπεριφερόμενοι σαν ιδιοκτήτες της Ιστορίας εκδίδουν νόμους περί της «ορθότητας» με την οποία «επιτρέπεται» να τοποθετείται κανείς γύρω από ιστορικά ζητήματα:
Αλλού ορίζουν ότι είναι παράνομο να μη δέχεσαι τη γενοκτονία των Αρμενίων, αλλού ότι είναι παράνομο να δέχεσαι τη γενοκτονία των Κούρδων κι αλλού ότι είναι παράνομο να αμφισβητείς το Ολοκαύτωμα.
***
Ομως, η Ιστορία είναι γεγονότα και η καταγραφή της είναι (και οφείλει να είναι) μια διαδικασία αντικειμενική. Δηλαδή επιστημονική. Αλίμονο αν κρίναμε τους ανθρώπους και τις κοινωνίες σύμφωνα με τη γνώμη που αυτές είχαν για τον εαυτό τους, επισήμαινε ο Μαρξ.
Αλίμονο, δηλαδή, αν υιοθετούσαμε σαν «Ιστορία» εκείνο που θα επέβαλλε και θα νομοθετούσε σαν «αυθεντικό», ο ισχυρός της εκάστοτε ιστορικής περιόδου.
***
Από κει και πέρα, ο καθένας μπορεί να έχει την όποια υποκειμενική γνώμη θέλει για τα ιστορικά ζητήματα.
Φυσικά, το ποια γνώμη έχεις για το α΄ ή β΄ ιστορικό ζήτημα, το πώς ερμηνεύεις δηλαδή την Ιστορία, προφανώς και καθορίζεται από την ιδεολογία σου. Από την πολιτική σου στάση. Από τις γνώσεις σου. Και είναι πάνω σε αυτές τις διαφορετικές γνώμες που βασίζεται η αντιπαράθεση όσον αφορά στην ερμηνεία της Ιστορίας.
Αλλά οι αντιπαραθέσεις, οι πολιτικές και ιδεολογικές αντιπαραθέσεις περί της Ιστορίας, γίνονται με στοιχεία. Δε γίνονται με νομοθετικές απαγορεύσεις.
***
Αν κάποιος είναι αμαθής ή ημιμαθής και δε γνωρίζει τι συμβολίζει η σβάστικα, δεν είναι η απαγόρευση της σβάστικας που θα σώσει την κοινωνία από τον ολοκληρωτισμό.
***
Αν αρνείται κάποιος σήμερα το Ολοκαύτωμα είναι είτε ηλίθιος, είτε φασίστας.
Αλλά είναι επίσης φασισμός να επιβάλλεις, να υποχρεώνεις, να διατάζεις(!) τον οποιονδήποτε ότι θα έχει αυτή και όχι την άλλη συνείδηση. Ότι θα έχει αυτή και όχι την άλλη γνώμη. Οτι θα έχει τη μια, την «εγκεκριμένη» άποψη, αυτή που εσύ (είτε λέγεσαι κράτος, είτε λέγεσαι ιστορική «αυθεντία») του προσφέρεις και του επιτρέπεις να έχει.
***
Οι απαλλοτριώσεις δικαιωμάτων συνηθίζεται να ξεκινούν από απαγορεύσεις που επιβάλλονται εναντίον εκείνων που φαντάζουν εξόφθαλμα.
Τότε η κοινή γνώμη είναι ευκολότερο να κάνει αποδεκτή την απαγόρευση.
***
Η άρνηση του Ολοκαυτώματος ή της γενοκτονίας των Αρμενίων είναι μια τέτοια εξόφθαλμα αντιδραστική θέση.
Αλλά αν στα ζητήματα των ιδεών δεχτείς την απαγόρευση που στρέφεται ενάντια στο εξόφθαλμο (ή σε εκείνο που μετά από πλύση εγκεφάλου το έχεις αποδεχτεί σαν «εξόφθαλμα» βλαπτικό), τότε αρχίζεις ανεπαισθήτως να αποδέχεσαι το ξήλωμα της κάλτσας όλων των δικαιωμάτων.
Εχεις ανοίξει την κερκόπορτα για όλες τις υπόλοιπες απαγορεύσεις που θα έρθουν.
***
Αυτό που επιδιώκεται σήμερα στην Ελλάδα, συνέβη ήδη στην Ιταλία.
Η «κεντροαριστερή» κυβέρνηση Πρόντι πρωτοστάτησε στην διά νόμου απαγόρευση της άρνησης του Ολοκαυτώματος. Τι υποκρισία σε μια χώρα που ο φασισμός αποτελεί οιονεί κυβερνητική συνιστώσα!
***
Συνέβη ήδη στη Γαλλία όπου ποινικοποιήθηκε η άρνηση της γενοκτονίας των Αρμενίων.
Τι υποκρισία σε μια χώρα που έχει κατασφάξει από Αλγερινούς μέχρι Βιετναμέζους και όπου το πολιτικό της σύστημα, από Σεγκολέν και Σαρκοζί μέχρι Λεπέν διαγκωνίζεται, ποιος εκπρόσωπός του θα «στρατωνίζει» πρώτος τους νέους των γκέτο!
***
Επιχειρείται στην Ελλάδα με ένα νομοσχέδιο περί «καταπολέμησης του ρατσισμού και της ξενοφοβίας».
Τι υποκρισία από μια κυβέρνηση που θέλει «φράκτες» στον Έβρο και παρακολουθεί τους 300 μετανάστες απεργούς πείνας να σβήνουν…
***
Η νομοθετική(!) επιβολή της «ορθής» ανάγνωσης της Ιστορίας, στην ουσία μετατρέπει την Ιστορία σε παρακολούθημα του εκάστοτε συσχετισμού πολιτικής δύναμης.
Αλλά η άρνηση στον ισχυρό να υπαγορεύει διά νόμου και σύμφωνα με τις επιθυμίες του το γράψιμο (και το ξαναγράψιμο) της Ιστορίας, αποτελεί λυδία λίθο υπεράσπιστης των δημοκρατικών δικαιωμάτων.
***
Πολύ περισσότερο δεν επιτρέπεται να παρέχεται στον δυνατό της στιγμής η άδεια να προσδίδει ισχύ νόμου στην άποψή του για την Ιστορία.
Γιατί τότε, στην ουσία, παρέχεται η άδεια στον εκάστοτε πολιτικά ισχυρό να ορίζει όχι μόνο την Ιστορία, αλλά να καθορίζει και την εξέλιξή της, ποινικοποιώντας κάθε σκέψη που θα αμφισβητεί την ισχύ του, στο παρόν και στο μέλλον.
Ας θυμηθούμε εκείνο τον μεγάλο αστό πολιτικό, για παράδειγμα, που διακήρυττε στην ελληνική μετεμφυλιακή Βουλή ότι «ο κομμουνισμός πρέπει να διώκεται όχι μόνο ως πράξη αλλά και ως σκέψη γιατί όποιος σκέφτεται κομμουνιστικά κάποια στιγμή θα δράσει κιόλας». Λίγο μετά ήρθε η χούντα των συνταγματαρχών…
***
Αν παραχωρηθούν τέτοια «δικαιώματα» σε βάρος της Ιστορίας, αν το δικαίωμα να έχεις γνώμη για την Ιστορία τεθεί στον ιδεολογικό Προκρούστη της τρέχουσας πολιτικής συγκυρίας, τότε ο δυνατός της στιγμής θα μπορεί ακόμα πιο ανεμπόδιστα να εκδίδει στο Ευρωκοινοβούλιο ψηφίσματα συκοφάντησης και παραχάραξης της κομμουνιστικής ιδεολογίας στο όνομα της «ιστορικής αλήθειας».
Θα μπορεί ακόμα πιο εύκολα να ψηφίζει νόμο (όπως στην Εσθονία) που επιφέρει ποινή τριετούς φυλάκισης για τη χρήση του σφυροδρέπανου.
Θα μπορεί ακόμα πιο ανεξέλεγκτα να ψηφίζει νόμο (όπως στην Ουκρανία) που επιβάλλει πρόστιμο σε όποιον δε συντάσσεται με την άποψη ότι ο λιμός στην Ουκρανία το 1932 ήταν «γενοκτονία από την ΕΣΣΔ» κ.ά.
***
Αυτό που συμβαίνει σήμερα σε μια σειρά αστικών κρατών —και επιχειρείται στην Ελλάδα— είναι η επιβολή διά νόμου εκείνου του εκφασισμού που λέει ότι το δικαίωμα της γνώμης θα ασκείται μόνο εφόσον η γνώμη του πολίτη συμφωνεί και υποτάσσεται σε κείνη την «επίσημη» γνώμη που διαθέτει την απαραίτητη νομική έγκριση!
***
Αλλά τα ζητήματα της Ιστορίας δε λύνονται με απαγορεύσεις, καλυμμένες πίσω από διακηρύξεις περί «δημοκρατικών ευαισθησιών» ή πολύ περισσότερο με το πρόσχημα της «αντιφασιστικής» θωράκισης» του αστικού κράτους.
Τέτοια νομοθετήματα δεν πρέπει να «νομιμοποιηθούν» στην Ελλάδα.
Πρώτον, διότι δεν χωρά καμία εμπιστοσύνη στην άρχουσα τάξη ενός κράτους, του αστικού, που αυτό γεννά και αναπαράγει το ρατσισμό, την ξενοφοβία και το φασισμό.
Δεύτερον, διότι αν τα ζητήματα της γνώμης περί την Ιστορία γίνουν αντικείμενο νομικής δίωξης, τότε το αστικό κράτος θα έχει κάνει ένα αποφασιστικό βήμα για να στραφεί ευθέως —και διά νόμου!— εναντίον των πραγματικών εχθρών του. Οσων δηλαδή δεν εννοούν να συμφωνήσουν μαζί του ότι επήλθε το «Τέλος της Ιστορίας».

[Συνεχίζεται]

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ε, όπως βλέπετε, τελικά η… πραγματεία μου για την εχθροπάθεια και το σχετικό νομοσχέδιο βλέπει το φως της δημοσιότητας, αλλά κατά δόσεις· θα ολοκληρωθεί την επόμενη φορά, ελπίζω τις προσεχείς ημέρες (ας… όψεται ο καλός φίλος του ιστολογίου που με παρότρυνε!). Ωστόσο τα σχόλιά σας ευπρόσδεκτα από τώρα. Και χρήσιμα θα 'λεγα, καθότι μπορούν να συμβάλουν στη διαμόρφωση του Β' μέρους.