• Διάβασα πρόσφατα για τον κίνδυνο αφανισμού της τίγρης, αυτού του υπέροχου, εμβληματικού αιλουροειδούς, και ομολογώ ότι συγκλονίστηκα. Έχει εντυπωθεί, ανεξίτηλα θαρρείς, στο μυαλό μου ο απελπιστικά μικρός αριθμός των άγριων αυτών ζώων που έχουν γλυτώσει από την ανθρώπινη απληστία: 3.200 διάβασα σ' ένα άρθρο, 3.000 σε κάποιο άλλο. Απίστευτα μικρός, τραγικά μικρός ο αριθμός, δεν μπορούσα να το φανταστώ! Ίσως όμως δεν μπορούμε να φανταστούμε επίσης σε ποιο βαθμό έχουμε βιάσει τη φύση, έχουμε ρημάξει το περιβάλλον. Ζητώ συγγνώμη που δεν καταπιάνομαι μ' αυτό το τεράστιο θέμα, δεν είμαι ο πιο κατάλληλος να μιλήσω γι' αυτό. Επιτρέψατέ μου να κινηθώ στα πεδία εκείνα που μου είναι πιο γνώριμα, εκείνα στα οποία συνήθως επιδίδομαι. Έτσι, επιτρέψατέ μου σ' αυτή την ανάρτηση να σχολιάσω κυρίως κάποια γλωσσικά θέματα που αναδείχτηκαν στο πλαίσιο της πολιτικοοικονομικής ειδησεογραφίας των τελευταίων ημερών. Κάποια τίγρη κρύβεται κι εδώ…
• Όταν λοιπόν έχουμε φτάσει στο σημείο να εξαφανίζονται οι τίγρεις από τις ζούγκλες, όπου είναι ο πλέον πρόσφορος χώρος για να ζήσουν, πώς θα μπορούσε να επιβιώσει στον παγωμένο βορρά, στην αφιλόξενη γη της Ιρλανδίας, η πολυπαινεμένη κελτική τίγρη; Όπως ήταν αναμενόμενο, το καημένο το θηρίο δεν άντεξε στις αντίξοες συνθήκες και τελικά εγκατέλειψε οριστικά και αμετάκλητα τον μάταιο τούτο κόσμο… Αιωνία της η μνήμη…
• Ωστόσο σίγουρα οι πιο παρατηρητικοί από σας θα είχατε διαπιστώσει πως το άτυχο αιλουροειδές ήδη πριν εκμετρήσει τον σύντομο βίο του στην παγωμένη Ιρλανδία είχε δεχθεί θανάσιμα πλήγματα υπό τη θαλπωρή του μεσογειακού ήλιου στη χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας, όπως αυτό το «Κέλτικη τίγρης» της «ΗΜΕΡΗΣΙΑΣ ON LINE» στην παραπάνω εικόνα. Αν το πανέμορφο αγρίμι μπορούσε να διαβάσει, θα γινόταν και μεταφορικά… θηρίο και θα κατασπάραζε τον δράστη. Στα νεοελληνικά λέμε: η τίγρη, γεν. της τίγρης (αλλά και αρχαιοπρεπώς η τίγρις, γεν. της τίγρεως), πλθ. οι τίγρεις (όπως το πόλη, –ης, –εις) ή ο τίγρης, γεν. του τίγρη, πλθ. οι τίγρεις (όπως το πρέσβης, –η, –εις). Στα αρχαία έχουμε (το αρσενικό σπάνιο): η/ο τίγρις, γεν. της/του τίγριος ή της/του τίγριδος, αλλά και ο ποταμός: ο Τίγρης, –ητος ή ο Τίγρις, –ιδος. Η τίγρης είναι μάλλον κάποιο άγνωστο τέρας!
• «Μπροστά πηγαίνει ο Ιρλανδός και πίσω πηγαίνει ο Ιουδαίος» λέει προφητικά το γνωστό τραγούδι του αξέχαστου Μάνου Χατζιδάκη. Και, βέβαια, δεν εννοεί ότι ο Ιρλανδός, πηγαίνοντας μπροστά, οδηγεί τον Ιουδαίο. Όχι, κάθε άλλο! Ο Ιουδαίος, «Εβραίος» αποκαλούμενος… ευρέως, τυχαίνει(;) να είναι τραπεζίτης και έχει βάλει μπροστά τον Ιρλανδό, τον φουκαρά, να τρέχει, ενώ αυτός ακολουθεί ξοπίσω του για να τον επιτηρεί. Το σκηνικό είναι μέρος του μηχανισμού σωτηρίας (του Ιουδαίου και εξόντωσης του Ιρλανδού).
ΠΡΟΣΟΧΗ! Αν έχετε ενεργοποιήσει τη μουσική υπόκρουση του ιστολογίου, πρέπει να την απενεργοποιήσετε για ν' ακούσετε το τραγούδι (αλλιώς θ' ακούγονται όλα μαζί και, αντί για τον «Ιρλανδό και τον Ιουδαίο», θ' ακούσετε τη χάβρα των Ιουδαίων). Χρησιμοποιήστε το αντίστοιχο πλήκτρο (> play, || stop) της κονσόλας χειρισμού στην πάνω δεξιά γωνία της σελίδας.
• Τελειώνω με κάτι άσχετο κάπως με τα προηγούμενα αλλ' όχι εντελώς, μιας και εγκαταλείπω μεν τόσο τη γη της Ιουδαίας όσο και της Ιρλανδίας προσεγγίζοντας μάλλον… ρωσικά εδάφη, ωστόσο παραμένω στα χωράφια της οικονομίας και της γλώσσας. Αφορμή η γνωστή σ' όλους πλέον τρόικα, εξεταζόμενη εδώ ως λέξη, επειδή και υπό αυτή τη μορφή μάς ταλαιπωρεί. Η λέξη είναι ρωσική και σημαίνει γενικώς τριάδα και, ειδικότερα, άμαξα ή έλκηθρο που σύρεται από τρία άλογα ή σκυλιά κ.λπ.. Κατ' επέκταση, ηγετική ομάδα εκ τριών ατόμων. Με τις δύο τελευταίες σημασίες έχει περάσει στα ελληνικά, όπως και σ' άλλες γλώσσες. Δεν προέρχεται από την ελληνική, επομένως δεν είναι αντιδάνειο, όπως αρέσκονται να επαίρονται διάφοροι… πορτοκαλίζοντες, αλλά μας είναι αρκετά οικεία, φιλική, αφομοιώσιμη (η λέξη επαναλαμβάνω, όχι η… άλλη, μην παρεξηγηθώ!), μάλλον επειδή, αφενός, προέρχεται από την κοινή στις ιαπετικές[1] γλώσσες ρίζα τρι– και, αφετέρου, μας παραδίδεται σε μορφή έτοιμη να ενταχθεί ομαλά στο κλιτικό μας σύστημα: η τρόικα, της τρόικας, οι τρόικες. Και ενώ πράγματι η ένταξη αυτή έχει ήδη γίνει εδώ και πάνω από μισό αιώνα, απόταν μας ήρθε η λέξη στη δεκαετία του '50, φαίνεται πως ήταν μοιραίο να μη μείνει κι αυτή ανέγγιχτη από την ανησυχητικά εξαπλωνόμενη στις μέρες μας ακλισία, παρ' όλο που κατά κανόνα, ευτυχώς, κλίνεται. Ακλισία (ή ακλισιά επί το βδελυρότερον, για να θυμίζει… απλυσιά) είναι το φαινόμενο (συνήθεια, διαστροφή) να αφήνονται άκλιτες οι λέξεις. Έχω γράψει παλιότερα γι' αυτό (βλ. Εμπρός να ξεπαστρέψουμε τον Λόρδο Άκλιτον! στο http://l-d-papadeas.blogspot.com/2010/02/blog-post_12.html). Έτσι, κοντά στα της Γουατεμάλα, της Ονδούρα, της Μαρία Κάλας, της Νόνικα Γαληνέα, αλλά και του νοσοκομείου του Ρίο, αποκτήσαμε εσχάτως και το της τρόικα, ξέρετε από αυτούς που θεωρούν έγκλημα καθοσιώσεως να πει κάποιος, όπως κάνω χωρίς ενδοιασμό εγώ: έχασα το καπάκι του στυλού μου ή κόπηκε το κουμπί του παλτού μου. Ξέρω ότι κάποιοι θα παρέκαμπταν τον σκόπελο, καταφεύγοντας στις "καθωσπρέπει" διατυπώσεις: έχασα το καπάκι απ' το στυλό μου και κόπηκε το κουμπί απ' το παλτό μου. Αλλά πώς θα "ευπρέπιζαν" το: μ' αρέσει το χρώμα του παλτού σου; Θα 'πρεπε να χρησιμοποιήσουν περίφραση: μ' αρέσει το χρώμα που έχει το παλτό σου. Αξίζει; Φυσικά οι κομπλεξικοί ακλισιάρηδες θα έβρισκαν πρώτης τάξεως ευκαιρία ν' αποδείξουν την πολυγλωσσική κατάρτισή τους: έχασα το καπάκι του στυλό μου και κόπηκε το κουμπί του παλτό μου.
— — — — — — — — — — — — — — — — — — — —
[1] Ινδοευρωπαϊκές, αν προτιμάτε, εφόσον βέβαια δεν έχετε ενστερνισθεί τα περί θανάτου της ιαπετικής (ινδοευρωπαϊκής) θεωρίας ή, ακόμη χειρότερα, τα περί επινόησης της εν λόγω θεωρίας από τους πανταχού παρόντες ανθέλληνες συνωμότες.
