Τετάρτη, Ιουνίου 23, 2010

Αθώοι ή ένοχοι οι δικαστικοί;


Πληροφορηθήκαμε προχτές στις ειδήσεις ότι:

Οι φήμες για επιστροφή της δραχμής προκάλεσαν την αντίδραση του επίτιμου εισαγγελέα Εφετών Αργύρη Τσίχλα, ο οποίος κατέθεσε μήνυση κατά παντός υπευθύνου για διασπορά ψευδών ειδήσεων στην εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης. Ο κ. Τσίχλας στρέφεται κατά όσων διέσπειραν ή εξακολουθούν να διασπείρουν με οποιοδήποτε τρόπο ψευδείς ειδήσεις ή φήμες, ικανές να επιφέρουν ανησυχίες ή φόβους στους πολίτες ή να ταράξουν τη δημόσια πίστη και να κλονίσουν την εμπιστοσύνη του κοινού στο εθνικό νόμισμα. Στη μήνυσή του αναφέρεται σε δημοσιεύματα στον Τύπο και σε μπλογκ, τα οποία ισχυρίζονται ότι στο παλιό νομισματοκοπείο η κυβέρνηση κόβει δραχμές σε μέταλλο και χαρτονομίσματα για την επαναφορά της δραχμής.

Επίσης ότι:

Τη διενέργεια προκαταρτικής εξέτασης διέταξε η προϊσταμένη της Εισαγγελίας κ. Ελένη Ράικου για διασπορά ψευδών ειδήσεων σχετικά με τις φήμες περί πτώχευσης της ελληνικής οικονομίας. Αναμένεται να κληθούν δημοσιογράφοι που αρθρογράφησαν σχετικά με επικείμενη πτώχευση, για να καταθέσουν τα στοιχεία στα οποία βασίστηκαν.


Πριν σχολιάσω την παραπάνω είδηση, επιτρέψτε μου να διευκρινήσω τούτο, προκειμένου να αποφύγω ενδεχόμενη παρεξήγηση: Ασφαλώς αποστρέφομαι τα χαλκεία ειδήσεων —όλοι έχουμε εμπειρία τέτοιων καταδικαστέων φαινομένων— και ασφαλώς θα ήμουν ικανοποιημένος εάν η πολιτεία διέθετε κάποιον ασφαλή και αποτελεσματικό μηχανισμό (τη Δικαιοσύνη;), ανεξάρτητο, αμερόληπτο και αδέκαστο, ικανό να λειτουργεί ακριβοδίκαια και αντικειμενικά, ώστε να πετυχαίνει μια δύσκολη ισορροπία: να προστατεύει τον πολίτη από κάθε κακόβουλο ή ανόητο διασπορέα ψευδών ειδήσεων, χωρίς όμως να επικρέμαται σαν δαμόκλεια σπάθη πάνω από τον ειδησεογράφο και να αποβαίνει σε βάρος της ενημέρωσης και της ελευθερίας διατύπωσης απόψεων, της ελευθερίας του λόγου. Αλλά ας περιοριστώ σ' αυτά. Το θέμα είναι ασφαλώς τεράστιο, αλλά η ανάπτυξή του εκφεύγει από τα όρια και τον σκοπό της παρούσας ιστογραφής.

Επίσης θέλω προεισαγωγικά να κάνω δύο επισημάνσεις. Η πρώτη είναι πως εκτός από τη διασπορά ψευδών ειδήσεων υπάρχει και η απόκρυψη (αληθινών) ειδήσεων. Η δεύτερη, διατυπωμένη υπό μορφή απορίας: μήπως η ευαισθησία έναντι της διασποράς ψευδών ειδήσεων εκδηλώνεται, και από τους λειτουργούς της Δικαιοσύνης, κατά τρόπο επιλεκτικό;

Όσον αφορά την πρώτη επισήμανση, το ξέρω πως απηχεί μεν μια σημαντική ηθική διάσταση της ειδησεογραφικής συμπεριφοράς, αλλά στο πεδίο του καταλογισμού ποινικής ευθύνης μάλλον στερείται αξίας· το ψέμα πιθανώς, υπό προϋποθέσεις, είναι ποινικώς κολάσιμο, ενώ η σιωπή, υπό προϋποθέσεις επίσης, ηθικώς επιλήψιμη. Αυτή είναι η διαφορά σε νομικό επίπεδο. Στην πραγματικότητα ωστόσο, η διασπορά ψευδών ειδήσεων και η απόκρυψη (αληθινών) ειδήσεων αποτελούν ουσιαστικά τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, ενίοτε δε η όψη της απόκρυψης είναι πολύ περισσότερο αποκρουστική από την όψη της διασποράς. Ασφαλώς πολύ λιγότερο ενοχλεί μια ψεύτικη είδηση σαν αυτή, ότι «η κυβέρνηση κόβει στο παλιό νομισματοκοπείο δραχμές σε μέταλλο και χαρτονομίσματα για την επαναφορά της δραχμής», από το να σου κρύβουν το μνημόνιο που υπέγραψε η κυβέρνηση με την τρώεικα. Αλλά σάματις τα προεκλογικά προγράμματα των αστικών κομμάτων εξουσίας δεν είναι η επιτομή της απόκρυψης (αληθινών) ειδήσεων; Δεν τα πιάνει όμως (τα κόμματα αυτά) καμιά τσιμπίδα νόμου.

Όσον αφορά τη δεύτερη επισήμανση, επίσης ξέρω ότι, εάν ευλόγως αναρωτηθώ γιατί οι συγκεκριμένοι σεβαστοί λειτουργοί της Δικαιοσύνης που σήμερα εξανίστανται προ αυτής της συγκεκριμένης υπόθεσης διασποράς —ας υποθέσουμε— ψευδών ειδήσεων δεν έχουν αναλόγως ευαισθητοποιηθεί σε άλλες, όχι ήσσονος σημασίας, περιπτώσεις όπου όντως υπήρξε διασπορά ψευδών ειδήσεων, αυτοί ως δικαστικοί θα μου απαντήσουν ότι «στην παρανομία δεν ισχύει η αρχή της ισότητας». Τούτο με απλά λόγια σημαίνει, για παράδειγμα, ότι ο τροχονόμος σε γράφει επειδή πέρασες με κόκκινο, και δεν μπορείς να επικαλεστείς ότι μετά από σένα πέρασαν άλλοι πέντε που δεν τους έγραψε. Σωστά, αλλά εγώ είμαι πολίτης, όχι δικαστής. Επομένως δεν δικάζω (αυτό ας το κάνουν οι θεσμοθετημένοι τυφλοί), σχολιάζω.

Τώρα, όσον αφορά την είδηση καθαυτή, σας διαβεβαιώ ότι διαβάζοντάς την δεν ένιωσα ούτε για μια στιγμή ότι έγινα περισσότερο ασφαλής και προστατευμένος επειδή κάποιοι αγρυπνούν για να με προφυλάξουν απ' όσους «διέσπειραν ή εξακολουθούν να διασπείρουν με οποιοδήποτε τρόπο ψευδείς ειδήσεις ή φήμες, ικανές να επιφέρουν ανησυχίες ή φόβους στους πολίτες ή να ταράξουν τη δημόσια πίστη και να κλονίσουν την εμπιστοσύνη του κοινού στο εθνικό νόμισμα», όπως «φήμες περί πτώχευσης της ελληνικής οικονομίας». Όχι, καθόλου! Αντίθετα, ανασφαλής και απροστάτευτος αισθάνθηκα! Κάποιον ύπουλο κίνδυνο διέκρινα! Αυτοί οι κήνσορες της δημόσιας ζωής, αυτοί οι σύγχρονοι Ιαβέρηδες, δεν ξέρω, αλλά μου δίνουν την εντύπωση ότι είναι έτοιμοι να τσαλαπατήσουν όσες ελευθερίες μάς έχουν απομείνει, συντρέχοντας έτσι τα αφεντικά μας, τους κυβερνήτες μας, στη φιλότιμη προσπάθειά τους να μας μετατρέψουν σε σιωπηλούς και παθητικούς αποδέκτες, σε ανδράποδα μιας πολιτικής που οδηγεί στην εξαθλίωσή μας. Διότι μη μου πείτε ότι είναι τόσο σαφή και ευδιάκριτα τα όρια της έννοιας είδηση, ώστε αποκλείεται να συμπεριλάβει κάποιος σ' αυτήν και την κρίση ή τη γνώμη ή την εκτίμηση ενός μελετητή, σχολιαστή κ.λπ. Πόσοι και πόσοι δεν έχουν γράψει για την παρούσα οικονομική κρίση στη χώρα μας διατυπώνοντας την εκτίμησή τους ότι οδηγούμαστε σε πτώχευση ή σε ελεγχόμενη πτώχευση ή σε έξοδο από την ευρωζώνη ή σε επιστροφή στη δραχμή; Πόσο απέχει μια τέτοια εκτίμηση από το να χαρακτηριστεί είδηση ή φήμη(!); Ιδίως όταν εξυπηρετείται η σκοπιμότητα περιφρούρησης της έννομης τάξης, της κομμένης και ραμμένης στα μέτρα της πλουτοκρατίας, έναντι του λαϊκού παράγοντα.

Τον περσινό Δεκέμβρη είχαμε δει να σύρεται κατηγορούμενη στο δικαστήριο η κ. Κακιά Ώρα (βλ. ιστογραφή μου Κακιά ώρα…). Ώρες είναι τώρα να δούμε να οδηγούνται στις δικαστικές αίθουσες και να κάθονται στο εδώλιο του κατηγορουμένου η κ. Διεθνής Εμπειρία, η κ. Ιστορία, η κ. Πολιτική Ανάλυση και άλλοι κακοήθεις, οι οποίοι αποδεδειγμένα διασπείρουν κατά καιρούς ψευδείς (αναμφίβολα, αφού αντιστρατεύονται την κυρίαρχη άποψη) ειδήσεις, «ικανές να επιφέρουν ανησυχίες ή φόβους στους πολίτες ή να ταράξουν τη δημόσια πίστη κ.λπ.». Αλίμονο…