Πριν από 200 ακριβώς χρόνια, την Πρωτομαγιά του 1811, γεννήθηκε στην «όμορφη χωροπούλα» της Κεφαλονιάς, το Ληξούρι, μια μεγάλη μορφή των γραμμάτων μας, ο Ανδρέας Γερασίμου Τυπάλδος Λασκαράτος. Αλλά μήπως τον αδικώ χαρακτηρίζοντάς τον «μεγάλη μορφή των γραμμάτων μας»; Εννοώ μήπως τον αδικώ προβάλλοντας μονάχα αυτή την πλευρά του στοχαστή, φιλόσοφου και μαχητή Ανδρέα Λασκαράτου; Του ανθρώπου που στάθηκε σ' όλη τη ζωή του ασυμβίβαστος πολέμιος της διαφθοράς, της υποκρισίας, της εκμετάλλευσης, της αδικίας. Του ανθρώπου που πλήρωσε ακριβά την αταλάντευτη προσήλωσή του στο δίκιο και στην ελευθερία, φτάνοντας, κυνηγημένος και κατεστραμμένος οικονομικά, μέχρι τα πρόθυρα του θανάτου από ασιτία. Του ανθρώπου που είχε την τόλμη και το σθένος να διαμηνύσει στους απηνείς διώκτες του, όταν κάποτε εκείνοι έδειξαν διάθεση για συμφιλίωση: «Ας γίνουν τίμιοι όπως είμαι εγώ, και τα φτιάχνουμε αμέσως!» Του ανθρώπου που μέσα από το έργο του «Απόκριση εις τον Αφορεσμό» υψώνει σπαρακτική τη φωνή της Αλήθειας, βγαλμένη από τα γενναία στήθη του τιμωρού, όχι του τιμωρημένου:
Σε τούτη μου την περίσταση εγνώρισα διά πείρας εκείνο που είχα ακουστά έως τότες… εγνώρισα τη φύση τη θεϊκή της Συνείδησης και την άπειρη δύναμί της. Κατατρεγμένος απ' όλην την κοινωνία, απαρατημένος απ' όλους, δικούς και φίλους, οι οποίοι δεν ετολμούσανε να με σιμώσουνε· αφορεσμένος ολούθες με το σήμασμα της καμπάνας· φτυσμένος εις το πρόσωπο και ξαναφτυσμένος· θεωρημένος απ' όλους ωσάν προδότης· τρυπωμένος μέσα στο σπίτι μου και το σπίτι μου καμωμένο στα μάτια των ανθρώπων αναθεματούρι· τα παιδιά μου υβρισμένα και καταραμένα στους δρόμους· βγαλμένος μέσ' από τον κόλπο της οικογένειάς μου και διωγμένος από χώρα σε χώρα… ήμουν απάνω απ' όλα τούτα
Του ανθρώπου που, με την αφοβιά του ηθικού και ακέραιου, μαστιγώνει ανελέητα από τις στήλες του «Λύχνου» του όσους τον κατατρέχουν:
Η αλήθεια χρειάζεται καταδρομές, όπως η ζωγραφιά χρειάζεται ίσκιους. Η Καταδρομή είναι ο δείχτης της Αλήθειας.
Αυτού λοιπόν του ανθρώπου, του θείου (θεϊκού) για μένα, ακριβώς επειδή μέσα από τις διώξεις του εγνώρισε τη φύση τη θεϊκή της Συνείδησης και την άπειρη δύναμί της, αυτού του ανθρώπου, τιμώντας τη 200ή επέτειο της γέννησής του, παραθέτω το διήγημά του «Οι ρνιθοκλέφτες» (ορνιθοκλέφτες), γιατί έχει κιόλας κάτι σημαντικό να μας πει για τις μέρες που ζούμε.
Να προτάξω την ερμηνεία κάποιων λέξεων ή εκφράσεων, για διευκόλυνση του αναγνώστη:
- ladro = (ιταλ.) κλέφτης
- gallina = (ιταλ.) κότα, όρνιθα
- ladro de galline = (ιταλ.) κλεφτοκοτάς, ορνιθοκλέφτης
- capo = (ιταλ.) κεφαλή, αρχηγός
- capo de galline = (ιταλ.) αρχηγός των ορνίθων
- πουλιό = πλέον
- ντρίτα = κατευθείαν (από το ιταλ. dritto: ίσιος, ευθύς)
- κορίθι = ποικιλία επτανησιώτικου κρασιού
- τη βγάζω σάικη = τη βγάζω καθαρή (από τα συμφραζόμενα, δεν βρήκα την προέλευση της φράσης)
- Μία ροπή και ταύτα πάντα… = από το τροπάριο της νεκρώσιμης ακολουθίας:
«Ποία τοῦ βίου τρυφὴ διαμένει λύπης ἀμέτοχος; Ποία δόξα ἕστηκεν ἐπὶ γῆς ἀμετάθετος; Πάντα σκιᾶς ἀσθενέστερα, πάντα ὀνείρων ἀπατηλότερα· μία ῥοπὴ καὶ ταῦτα πάντα θάνατος διαδέχεται. Ἀλλ' ἐν τῷ φωτί, Χριστέ, τοῦ προσώπου σου, καὶ τῷ γλυκασμῷ τῆς σῆς ὡραιότητος, ὅν (ἥν) ἐξελέξω ἀνάπαυσον ὡς φιλάνθρωπος».
(μία ροπή και ταύτα πάντα θάνατος διαδέχεται = [ένα γύρισμα]/[λίγο να γείρει η ζυγαριά] και όλα αυτά τα διαδέχεται ο θάνατος)
Παραμερίζω εγώ τώρα και παραχωρώ το βήμα σ' εσέ, ανυπότακτε στοχαστή:
Είναι φανερό ότι ο κοφτερός λόγος του θείου Ανδρέα Λασκαράτου μάς φωνάζει δυνατά σήμερα:
Δεν ηξέρω ποίο το συχαντερώτερο, η χαμερπής διαφθορά των κυβερνώντων ή η ανανδρία των δειλών κυβερνωμένων.
Τον ακούμε;
